Αιφνίδιος θάνατος στους νέους αθλητές

16 Οκτωβρίου 2017

 Ο αιφνίδιος  θάνατος (ΑΘ)  ενός  προηγουμένως υγιούς νεαρού αθλητή είναι ένα σπάνιο μεν, αλλά εξαιρετικά   τραγικό γεγονός,  με τεράστιο αντίκτυπο στην κοινότητα γενικότερα  λόγω  της   ιδιαίτερης προβολής   από τα μέσα ενημέρωσης. Ως  αιφνίδιος  θάνατος (ΑΘ) ορίζεται γενικά ο φυσικός, απροσδόκητος θάνατος εντός 1 ώρας από την εμφάνιση  συμπτωμάτων. Περίπου το 70% των ΑΘ προκαλείται από κάποια δομική καρδιακή νόσο, η πλειονότητα των οποίων είναι κληρονομική. Ακόμα και στην περίπτωση των «ανεξήγητων» θανάτων, περαιτέρω λεπτομερής καρδιολογική και γενετική εξέταση στους επιζώντες συγγενείς πρώτου βαθμού αποκαλύπτει  μια κληρονομική καρδιακή νόσο σε  40% περίπου των περιπτώσεων. Στην πλειοψηφία δε, αυτών των περιπτώσεων αποδεικνύεται ότι ημέρες  ή και εβδομάδες πριν από το συμβάν  προϋπήρχαν μη ειδικά πρόδρομα συμπτώματα, όπως, θωρακικό άλγος, αίσθημα παλμών ή δύσπνοια.

Τα  ευεργετικά αποτελέσματα της σωματικής δραστηριότητας στην υγεία μας είναι πλέον αποδεδειγμένα και ευρέως δημοσιοποιημένα. Έχει αποδειχθεί ότι  η τακτική άσκηση  μειώνει την καρδιαγγειακή θνησιμότητα κατά 35% και παρέχει κατά μέσο όρο 7 χρόνια περισσότερη μακροζωία. Παραδόξως όμως στοιχεία από την Ιταλία έδειξαν ότι οι  αθλητές διατρέχουν  2.8 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο αιφνίδιου θανάτου (ΑΘ)  σε σύγκριση με τους ομολόγους τους μη αθλητές.

Το ερώτημα λοιπόν που απασχολεί την ιατρική καθώς  και την αθλητική κοινότητα είναι : «αυτά τα τραγικά γεγονότα είναι αρκετά σημαντικά ώστε να επιβληθεί μαζικός προαθλητικός έλεγχος  σε δεκάδες χιλιάδες άτομα προκειμένου   να αποτραπεί  ένας θάνατος??»

Για  τους σκοπούς αυτού του άρθρου, ορίζουμε ως αθλητή το άτομο που υποβάλλεται σε τακτική σωματική άσκηση και συμμετέχει σε επίσημο ανταγωνιστικό άθλημα με στόχο  την πρόκριση. Το άρθρο αυτό αναφέρεται κυρίως στους νέους αυτούς που ασχολούνται επαγγελματικά  ή ερασιτεχνικά με τον αθλητισμό.  

 

Επίπτωση του αιφνίδιου καρδιακού θανάτου 

Το μέγεθος του προβλήματος του ΑΘ στους αθλητές είναι δύσκολο να καθοριστεί. Οι μελέτες έχουν καταλήξει σε  διαφορετικές και αντικρουόμενες εκτιμήσεις που κυμαίνονται από 1 θάνατο ανά 300.000 ετησίως έως και 1 ανά 23.000 ετησίως. Στην Ελλάδα σύμφωνα με  μελέτες που παρουσιάστηκαν στο Πανευρωπαϊκό Καρδιολογικό Συνέδριο του 2007, η εικόνα έχει ως εξής: Στην καταγραφή του αιφνιδίου θανάτου στην περιοχή της Αττικής που γίνεται τα τελευταία 8,5 χρόνια (1998-2006), καταγράφηκαν 346 αιφνίδιοι θάνατοι ανθρώπων κάτω των 35 ετών. Αυτό μεταφράζεται σε περίπου 3-4 αιφνίδιους θανάτους τον μήνα στην περιοχή αυτή.

Σταθερό   εύρημα  όλων αυτών των μελετών είναι ότι κινδυνεύουν περισσότερο:

  •  Οι άνδρες αθλητές συγκριτικά με  τις γυναίκες. Οι αιτίες  δεν είναι κατανοητές. Τα  υψηλότερα ποσοστά συμμετοχής  ανδρών στα  δημοφιλέστερα  αθλήματα θα μπορούσαν εν μέρει να εξηγήσουν αυτό το φαινόμενο, δεδομένου ότι  και το φύλο πιθανόν  να  παίζει κάποιο ρόλο στην εκδήλωση των   καρδιακών  νοσημάτων.·
  •   Οι μαύροι ή αφρικανοί αμερικάνοι·
  •    Οι ποδοσφαιριστές και όσοι ασχολούνται με το μπάσκετ

 

Αιτίες  αιφνίδιου καρδιακού θανάτου σε νεαρούς αθλητές

 Οι αιτίες του ΑΘ στους αθλητές χωρίζονται με βάση την ηλικία του αθλητή. Η  ηλικία των 35 ετών χρησιμοποιείται ως σημείο αναφοράς. Σε   αθλητές ηλικίας ≤35 ετών, οι  περισσότεροι ΑΘ οφείλονται σε κληρονομικές ή πιθανώς κληρονομικές καρδιακές παθήσεις. Οι κληρονομικές αιτίες  ΑΘ μπορούν να χωριστούν σε 3 ομάδες:

(1) τις καρδιομυοπάθειες, όπως την υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια (HCM), την αρρυθμιογόνο δυσπλασία / καρδιομυοπάθεια της δεξιάς κοιλίας (ARVD / C), και τη διατατική  καρδιομυοπάθεια (DCM) που μπορεί να είναι και κληρονομική κ. λ. π

(2) πρώιμη εμφάνιση  στεφανιαίας νόσου, είτε λόγω κληρονομικής δυσλιπιδαιμίας (π.χ. οικογενειακή υπερχοληστερολαιμία ) ή συνδυασμένους καρδιαγγειακούς παράγοντες κινδύνου, και

(3) τα πρωτογενή σύνδρομα αρρυθμιών.

Μητρώα  καταγραφής των ΗΠΑ αναδεικνύουν την υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια ως την πιο συνηθισμένη αιτία θανάτου στο 36% των περιπτώσεων, με δεύτερη την ανώμαλη έκφυση των στεφανιαίων αγγείων στο 17% και  τη δυσπλασία της δεξιάς κοιλίας μόλις στο 4%. Αντίθετα σε καταγραφές από το Veneto της Ιταλίας η πιο συνήθης αιτία θανάτου ήταν η  δυσπλασία της δεξιάς κοιλίας στο 23%, ακολουθεί η στεφανιαία νόσος στο 19%, ανώμαλη έκφυση των στεφανιαίων αγγείων στο 13%, πρόπτωση της μιτροειδούς στο 12%, μυοκαρδίτιδα στο 10% και διαταραχές αγωγιμότητας 8%. Στο Ηνωμένο Βασίλειο αντίθετα  η νεκροψία   89 νεαρών αθλητών  που υπέστησαν ΑΘ, αποκάλυψε πρόσφατα ως το πιο συνηθισμένο εύρημα στο ένα τρίτο (29%) σχεδόν των περιπτώσεων τη φυσιολογική καρδιά.

Η ανάδειξη  φυσιολογικής καρδιάς στην αυτοψία, είναι υψίστης σημασίας, δεδομένου ότι ο ΑΘ πιθανόν να συνδέεται με  κληρονομικές ηλεκτρικές παθήσεις της καρδιάς( καναλοπάθειες) ή ακόμα και με σοβαρές μεταβολικές , ηλεκτρολυτικές διαταραχές καθώς και τη  θερμοπληξία.

 

Αιτίες ξαφνικού καρδιακού θανάτου σε μεγαλύτερους αθλητές

 Η κυριότερη αιτία του ΑΘ σε αθλητές ηλικίας> 35 ετών είναι η στεφανιαία νόσος , η οποία εντοπίζεται σε περισσότερο από το 80% των περιπτώσεων. Η  άσκηση οξέως μπορεί να οδηγήσει σε παροδική ενεργοποίηση του συστήματος πήξης, που προάγει ένα προθρομβωτικό περιβάλλον. Επιπλέον  οι  μεταβολικές και αιμοδυναμικές αλλαγές κατά τη διάρκεια της άσκησης μπορεί να συμβάλουν στην ρήξη μιας προϋπάρχουσας πλάκας στο στεφανιαίο αγγείο και κατά συνέπεια το σχηματισμό θρόμβου και τελικά την απόφραξη του αγγείου. Έτσι η νεκροψία  , μπορεί να αναδείξει την αθηρωματική πλάκα η οποία προκαλεί σημαντική στένωση του αυλού (> 75%),  σε συνδυασμό με ιστολογικά χαρακτηριστικά οξέος ή παλαιού εμφράγματος του μυοκαρδίου. Ωστόσο, η ρήξη της πλάκας, η θρόμβωση, το οξύ έμφραγμα και η ίνωση δεν οδηγούν απαραίτητα   στο  θάνατο. Σε τέτοιες περιπτώσεις, η πιθανότερη αιτία ΑΘ είναι κάποια κακοήθη αιφνίδια  αρρυθμία (κοιλιακή ταχυκαρδία ή κοιλιακή μαρμαρυγή) λόγω  της ισχαιμίας του μυοκαρδίου.Επιβαρυντικοί παράγοντες   αποτελούν   επίσης: η αφυδάτωση, η θερμοπληξία, οι ηλεκτρολυτικές διαταραχές και η αυξημένη συσσώρευση αιμοπεταλίων που σχετίζεται με την άσκηση.

Ύποπτα συμπτώματα

Σε  όλες τις (κληρονομικές) καρδιακές παθήσεις, υπεύθυνες για ΑΘ,  υπάρχει ένα αναγνωρίσιμο λανθάνον στάδιο κατά τη διάρκεια του οποίου ο ασθενής είναι πιθανότατα ασυμπτωματικός και απλά είναι φορέας του ελαττωματικού γονιδίου που σχετίζεται  με την πάθηση. Ο  φαινότυπος (η συμπτωματολογία) αναπτύσσεται συνήθως σταδιακά, αλλά μόνο η μειοψηφία αυτών των ασθενών θα  εκδηλώσουν συμπτώματα. Πολλές φορές βέβαια αυτοί οι θάνατοι συμβαίνουν χωρίς καμία  προειδοποίηση. Οι ενδείξεις που πρέπει να προσέξετε περιλαμβάνουν:

  • Ανεξήγητη λιποθυμία (συγκοπή) ιδιαίτερα εάν συμβεί κατά τη διάρκεια  σωματικής δραστηριότητας.
  • Οικογενειακό ιστορικό αιφνίδιου καρδιακού θανάτου πριν από την ηλικία των 50 ετών.
  • Δύσπνοια  ή  πόνος στο στήθος. Τα συμπτώματα αυτά βέβαια παρατηρούνται και σε άλλα προβλήματα υγείας στους νέους, όπως το άσθμα.

Γενικά πρέπει να λάβουμε υπ’ όψιν μας ότι συνολικά, ο κίνδυνος ΑΘ σε άτομα που πάσχουν από τέτοιες νόσους αν και δεν  έχει ακριβώς  υπολογιστεί θεωρείται ότι είναι χαμηλός σε απόλυτους αριθμούς.

 

Πρόληψη και διαχείριση του ΑΘ στους αθλητές

Το  2004, η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή και Αμερικάνικη Καρδιολογική Εταιρεία   συνέστησε την εφαρμογή ενός πρωτοκόλλου ελέγχου , που ονομάστηκε  πρωτόκολλο της Λωζάννης,  για τους νέους αθλητές, το οποίο περιλαμβάνει ατομικό και οικογενειακό  ιστορικό, φυσική εξέταση με ηλεκτροκαρδιογράφημα( ΗΚΓ),  και  πρόσθετες καρδιολογικές εξετάσεις σε περίπτωση  ανάδειξης  οποιασδήποτε  ανωμαλίας. Ο έλεγχος  θα πρέπει να επαναλαμβάνεται κάθε δύο χρόνια, ξεκινώντας από την ηλικία των 12, 14 ετών και  μέχρι οι αθλητές  να συμπληρώσουν το 35 έτος της ηλικίας τους. Η American Heart Association (AHA), παρότι  συμφωνεί με τον προληπτικό προαθλητικό έλεγχο, από την άλλη  θεωρεί ότι   θα ανέβαζε σημαντικά το κόστος χωρίς να αυξάνει το όφελος, ενώ είναι  πιθανό να οδηγήσει σε απαράδεκτα υψηλά ποσοστά ψευδώς θετικών (παθολογικών) ευρημάτων. Στην  Ιταλία από το 1980 επιβάλλεται ένα  μοναδικό  (στην Ευρώπη) ετήσιο πρόγραμμα προληπτικού προαθλητικού ελέγχου , σε όλους τους αθλητές. Αναλύοντας δεδομένα από 42.000 αθλητές μεταξύ 1979  και 2004, οι Ιταλοί ερευνητές διαπίστωσαν ότι ο προληπτικός έλεγχος είχε ως αποτέλεσμα σχεδόν 90% μείωση των αιφνίδιων καρδιακών θανάτων. Η συχνότητα εμφάνισης του ΑΘ μεταξύ των μη εξετασθέντων αθλητών δεν μεταβλήθηκε σημαντικά κατά τη διάρκεια αυτού του χρόνου.

Σημαντικό  πρόβλημα αποτελεί το γεγονός  ότι στις  περισσότερες χώρες η εξέταση των αθλητών δεν είναι υποχρεωτική  και εξαρτάται από τη διαθεσιμότητα των εξειδικευμένων ιατρών και τις  απαιτήσεις ατομικών αθλητικών οργανώσεων και συλλόγων. Επιπλέον  τη στιγμή που το εθνικό  σύστημα υγείας των περισσότερων χωρών είναι  ήδη επιβαρυμένο  από περικοπές και περιορισμένους  πόρους(όπως στην Ελλάδα ), η εφαρμογή ενός κρατικού προγράμματος εθνικού ελέγχου για τον εντοπισμό  καρδιακών παθήσεων σε νεαρούς αθλητές φαίνεται ανέφικτη.

Πρωτογενείς στρατηγικές πρόληψης

Στοχευμένη αξιολόγηση ατόμων υψηλού κινδύνου

 

Αθλητές υψηλού κινδύνου θεωρούνται  είτε αυτοί  που εκδηλώνουν ύποπτα συμπτώματα, είτε αυτοί με  οικογενειακό ιστορικό κληρονομικών καρδιοπαθειών ή ΑΘ, οι οποίοι θα πρέπει να υποβάλλονται σε εκτενή καρδιολογικό έλεγχο. Ιδιαίτερα ανησυχητικά είναι κάποια νεοεμφανιζόμενα συμπτώματα όπως: θωρακικός πόνος, δύσπνοια,  προ-συγκοπή και συγκοπή (λιποθυμία). Πρέπει να επισημάνουμε βέβαια ότι,  η πλειοψηφία των θυμάτων του ΑΘ είναι ασυμπτωματικοί και ότι ο ΑΘ είναι συχνά η πρώτη εκδήλωση της καρδιοπάθειας.

Προαθλητική καρδιακή αξιολόγηση νεαρών αθλητών  μη υψηλού κινδύνου

Ο τρόπος με τον οποίο θα πρέπει να αξιολογούνται αυτοί οι αθλητές (μη υψηλού κινδύνου) και εάν το ΗΚΓ θα πρέπει να αποτελέσει εξέταση ρουτίνας, αποτελεί σημαντικό θέμα συζήτησης και αντιπαράθεσης ανάμεσα στην επιστημονική κοινότητα.

Η τακτική σωματική άσκηση μπορεί να οδηγήσει σε φυσιολογική προσαρμογή των  καρδιακών τοιχωμάτων και της καρδιακής κοιλότητας. Μια τέτοια αναδιαμόρφωση,  ονομάζεται «αθλητική καρδιά» . Η «αθλητική καρδιά»  συχνά έχει ως αποτέλεσμα την εμφάνιση ηλεκτροκαρδιογραφικών και υπερηχογραφικών ανωμαλιών χωρίς ωστόσο αυτές να έχουν κλινικές συνέπειες. Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν και ψευδώς αρνητικά ποσοστά, που μας ανησυχούν περισσότερο . Για παράδειγμα  10% των ασθενών με HCM,  20% με ARVC , 25% με σύνδρομο μακρού QT και η μεγάλη πλειοψηφία των ατόμων με ανωμαλίες των  στεφανιαίων αρτηριών μπορεί να παρουσιάσουν φυσιολογικό ΗΚΓ. Για  το λόγο αυτό   Η Ευρωπαϊκή Καρδιολογική Εταιρεία   έχει συστήσει οδηγίες  σχετικά με την ερμηνεία του ηλεκτροκαρδιογραφήματος  στους αθλητές,  μειώνοντας έτσι  τα ψευδώς θετικά ποσοστά, τουλάχιστον στους καυκάσιους αθλητές. Ωστόσο  λόγω της αλληλοεπικάλυψης μεταξύ των φυσιολογικών ηλεκτροκαρδιογραφικών αλλαγών που παρατηρούνται στην καρδιά του αθλητή και παρόμοιων αλλαγών που παρατηρούνται σε παθολογικές καταστάσεις, είναι σημαντικό η αξιολόγηση να πραγματοποιείται από πολύ καλά εκπαιδευμένους καρδιολόγους και αθλητικούς γιατρούς με εμπειρία   στην αντιμετώπιση αθλητών και τις κληρονομικές καρδιακές ασθένειες.

Προαθλητική αξιολόγηση μεγαλύτερων αθλητών

Ο ταχέως αναπτυσσόμενος πληθυσμός μεγαλύτερων αθλητών  βετεράνων ή ερασιτεχνών που συναγωνίζονται σε εκδηλώσεις υψηλής έντασης υπογραμμίζει τη σημασία της πρόληψης του ΑΘ σε αυτήν την ηλικιακή ομάδα. Το  ΗΚΓ ηρεμίας  έχει περιορισμένη αξία για τον έλεγχο μεγαλύτερων αθλητών, καθώς η στεφανιαία νόσος είναι η κύρια αιτία ΑΘ σε αυτούς. Η αξιολόγηση αυτών των αθλητών περιλαμβάνει την εκτίμηση των παραγόντων καρδιαγγειακού κινδύνου, των συμπτωμάτων,  του οικογενειακού ιστορικού, φυσική εξέταση, ΗΚΓ ηρεμίας. Οποιοδήποτε παθολογικό εύρημα προκύψει από αυτήν την αρχική αξιολόγηση απαιτεί τη διενέργεια ενός τεστ κόπωσης. Παρότι , είναι ευρέως αποδεκτό ότι η ευαισθησία του τεστ κόπωσης στον έλεγχο  κυρίως ασυμπτωματικών  ατόμων είναι χαμηλή (25%)  και ότι τα ψευδώς θετικά ποσοστά είναι υψηλά ιδιαίτερα στις γυναίκες,  μια αρνητική μέγιστη δοκιμασία κόπωσης επιτρέπει να επιλέξουμε τα άτομα αυτά που θα μπορούν να υποβληθούν σε μέτριας / υψηλής έντασης άσκησης. Εν αντιθέσει  μια παθολογική δοκιμασία κόπωσης θα απαιτήσει περαιτέρω διερεύνηση για πιθανή  υποκείμενη στεφανιαία νόσο.

Ένα άλλο ζήτημα που χρήζει περαιτέρω διερεύνησης  είναι εάν η αξονική στεφανιογραφία και   το σκορ ασβεστίου (CACS)  μπορούν να προσφέρουν   καλύτερη πρόβλεψη κινδύνου για σοβαρά καρδιαγγειακά συμβάματα. Τα  υψηλά ποσοστά ασβεστίου φαίνεται να προβλέπουν αυξημένο καρδιαγγειακό  κίνδυνο  στον γενικό πληθυσμό, ακόμα και στους  ασυμπτωματικούς. Εμπόδια στην ευρύτερη εφαρμογή του CACS ως εργαλείο επιλογής ασθενών υψηλού κινδύνου  αποτελούν η έκθεση στην ακτινοβολία (αν και ελάχιστη σε 1,5-3,0 mSv), η διαθεσιμότητα και το κόστος.

Αξιολόγηση  της οικογένειας του ασθενούς

Η μεταθανάτια δειγματοληψία αίματος ή ιστού σπληνός από το θύμα  επιτρέπει τη διεξαγωγή γενετικού ελέγχου, η οποία αναφέρεται ως μοριακή αυτοψία, προκειμένου να εντοπιστούν  γενετικές  μεταλλάξεις ως πιθανή αιτία του ΑΘ. Στην περίπτωση  που ο  ΑΘ είτε αποδίδεται  σε μια κληρονομική καρδιακή νόσο είτε είναι ανεξήγητος, οι  πρώτου βαθμού συγγενείς του θύματος πρέπει να  συμβουλευτούν καρδιολόγο και  να υποβληθούν και αυτοί σε γενετική εξέταση. Η γενετική εξέταση επιτρέπει να προσδιοριστεί ποιο μέλος της οικογένειας φέρει το παθολογικό γονίδιο υπεύθυνο για το θανατηφόρο νόσημα. Στη συνέχεια, οι συγγενείς που φέρουν την μετάλλαξη παραπέμπονται για καρδιολογική εκτίμηση ώστε να εξακριβωθεί εάν πάσχουν από το νόσημα που στέρησε τη ζωή του αθλητή.

Για όλους αυτούς   τους λόγους  κρίνεται επιτακτική η ανάγκη διεξαγωγής της νεκροψίας από   ανατομοπαθολόγο εξειδικευμένο στις παθήσεις της καρδιάς και στις μορφολογικές προσαρμογές των αθλητικών καρδιών. Μία  μελέτη που σύγκρινε  τις  αιτίες αιφνίδιου θανάτου διαφόρων αθλητών, ανέδειξε στο 41% των περιπτώσεων διαφορές  μεταξύ των γενικών  και των εξειδικευμένων ανατομοπαθολόγων. Συγκεκριμένα οι μη εξιδεικευμένοι ανατομοπαθολόγοι έτειναν  να διαγιγνώσκουν πιο συχνά (στο 27%)  μυοκαρδιοπάθειες εκεί που υπήρχαν μορφολογικά φυσιολογικές καρδιές. Παραδείγματα λανθασμένων διαγνώσεων αποτελούν ο εσφαλμένος χαρακτηρισμός της μεταθανάτιας  θρόμβωσης των στεφανιαίων αρτηρίων  με ήπιες αθηρωματικές πλάκες ως στεφανιαία νόσο, η υπεδιάγνωση της ARVC(μιας πολλή σοβαρής μυοκαρδιοπάθειας) σε περιπτώσεις παχύσαρκων όπου εμφανίζουν λιπώδη διήθηση της δεξιάς κοιλίας λόγω του πάχους τους, ή λόγω  κατάχρησης οινοπνεύματος, και υπερδιάγνωσης της HCM σε υπερτροφικές καρδιές, παρά την απουσία μυοκυτταρικής «αταξίας»(χαρακτηριστικό ιστολογικό εύρημα της πάθησης). Για το λόγο αυτό έχουν  αναπτυχθεί κατευθυντήριες  οδηγίες από την Ευρωπαϊκή Καρδιαγγειακή Ανατομοπαθολογική Εταιρεία  για την παροχή κριτηρίων που θα εξασφαλίζουν ακριβή, συστηματική εξέταση και δειγματοληψία κατά την έρευνα αυτοψίας για ΑΘ.

Στις περιπτώσεις όπου η αυτοψία δεν αναδείξει κάποια παθολογία, οι έρευνες συνεχίζονται στους συγγενείς  για να αποκλειστούν κληρονομικές ηλεκτρικές (αρρυθμιογόνους) νόσους.

Έως  το 25% των συγγενών ασθενών με ΑΘ  διαγιγνώσκονται με μια προηγουμένως ανυποψίαστη κληρονομική καρδιοπάθεια και παρεμβάσεις που κυμαίνονται από απλές συμβουλές τροποποίησης του τρόπου ζωής τους έως την εμφύτευση  προληπτικά ενός  απινιδωτή μπορεί να μειώσουν περαιτέρω τον κίνδυνο ΑΘ.

 

Δευτερογενείς στρατηγικές πρόληψης
Σχεδιασμός αντιμετώπισης έκτακτης ανάγκης

Μελέτες  απέδειξαν ότι η άμεση (μέσα σε 5 λεπτά)   ανάταξη των αθλητών στο γήπεδο, με  τη χρήση απινιδωτή οδήγησαν σε ποσοστά επιβίωσης άνω του 60%. Συνεπώς κρίνεται απαραίτητη  η οργάνωση ενός   σχεδίου άμεσης ιατρικής παρέμβασης,    που θα δοκιμάζεται σε τακτική βάση, προκειμένου να εξασφαλιστεί το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα στα πλαίσια αντιμετώπισης  του αιφνίδιου θανάτου σε αθλητικούς χώρους.

Η FIFA για παράδειγμα  υποστηρίζει και  προωθεί ένα τυποποιημένο πρόγραμμα  «προηγμένης υποστήριξης της ζωής» και επείγουσας ιατρικής (ιατρικές οδηγίες δηλαδή για την ανάταξη του αθλητή), συμπεριλαμβανομένης μιας  ιατρικής τσάντας έκτακτης ανάγκης  και ενός σχεδίου 11 βημάτων για την πρόληψη του ΑΘ. Τα 11 βήματα της FIFA   περιλαμβάνουν εκπαίδευση του προσωπικού  στην  ανάνηψη  αθλητών, τη διαθεσιμότητα των αυτόματων απινιδωτών σε αθλητικούς χώρους , την πρόβλεψη  ιατρικού σχεδίου έκτακτης ανάγκης σε ετήσια βάση, τον έλεγχο του εξοπλισμού, τον υλικοτεχνικό σχεδιασμό και τα πρωτόκολλα που αποσκοπούν στην ενίσχυση της απόδοσης της ομάδας ανάνηψης.

 

 

 

 

Posted in Blog by Efi Athanasopoulou